یک ستاره تا صبح

  به اعتقاد نویسنده ساختاروشکل سنتی ایران باعث عدم  پذیرش بافت صنعتی به شکلی که غرب آن را پذیرفته می شود.((این بی قاعدگی وعقلانی شدن حیات اجتماعی ایران یکی از چهره های فرهنگ این زاد و بوم است که قرن ها ست با لباس های مختلف به حیات خود ادامه می دهد)).

آقای رضاقلی اعتقاد دارد فرهنگ وساختار قبیلگی در ایران مانع عقلانی شدن کارها وبه وجود نیامدن تفکیک  پذیری به مفهوم غربی آن شده است.

یکی دیگر از نکاتی که نویسنده در این بخش به آن اشاره می کند فرهنگ مصرفی ایرانیان است:

((فرهنگ اقتصادی پانصد ساله ی ایران ویژگی های خاصی دارد.اهرم هایی که در نظام اقتصاد صنعتی عمل می کند،نه در اقتصاد ازهم پاشیده ی فعلی به چشم نمی خورند.درطول این زمان پانصد ساله که گاهی تحولات کوتاه مدت رخ می دهد،ودوباره حیات اقتصادی جریان مستمرو کهن خود را ادامه می دهد.ویژگی اقتصادی این دوره چنان است که در مقابل ماشین که نسبت به رفتارهای اقتصادی-اجتماعی پس آینده است،دست بسته،ذوق مصرف آن را به رنج تولیدش ترجیح داده،هر چند به تحقیر حیثیت ملی اسلامی بینجامد،این فرهنگ پس ازتحولات صنعتی جدید،سعی و تلاش قابل توجهی در راه کسب آن نکرده است.راه های انحرافی را که در واقع نوعی"باژگونه خوانی" فرهنگ اقتصادی است،به صورت مبهم وگنگ اصیل پنداشته است)).

در سه بخش بعدی به تشریح دوران زندگی واقدامات قائم مقام،امیرکبیرومصدق پرداخته است.و بررسی عملکرد اصلاح گران ونیز برخورد جامعه با آن ها می پردازد.

نویسنده معتقد است که:((نخست وزیران همه ازصنوف فرهنگ ایران بودند ولی سه نفر آن ها در مواقع اضطراری وخاص،با ویژگی های غیرت،ایران دوستی،ایران فهمی وجهان فهمی روی کار آمدند ولی مورد فرهنگ کلی جامعه ایران قرار نگرفته اند)).یعنی آقای رضاقلی روی کار آمدن قائم مقام،امیرکبیرومصدق را جزء موارد نادر می داند.

قائم مقام:

((زمانی که قائم مقام نخست وزیر ایران شد،همه چیز از هم پاشیده بود.نظام اقتصادی ایران سنتی بود.قائم مقام وضعیت ایران را خوب می شناخت)).

((ازنظر فکری قائم مقام در زمان خود نسبت به فرهنگ ایران پیش کسوت بود،از نظر شخصیتی چون کوه با صلابت وفساد ناپذیر بود،مسائل سیاسی-اقتصادی ایران را نیک می دانست)).

((از عقب ماندگی ایران مطلع بود ولی مردم از وجود او بی اطلاع بودند درنتیجه از او نه حمایتی می کردند ونه می دانستند که چه می خواهد بکند در عین این که اندیشه های بلند در سر می پردازند،هیچ یک از ابزارهای لازم کار خودش را نداشت)).

((برای یک نفر یکه وتنها واین همه لشکر فساد ودشمنی تکلیف روشن است،همه دست به دست هم دادند وبه جرم این گناهان غیر قابل بخشش در صفر1251 قمری اورا در باغ نگارستان خفه  کردند)).